Αναλόγιον 1

Το 1^ο τχ. του περιοδικού Αναλόγιον, τριμηνιαίας έκδοσης της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης, έχει ως κύριο θέμα τη σκιαγράφηση των σχέσεων Δύσης και Ανατολής. Στο προλογικό σημείωμα ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ. Αμβρόσιος Γιακαλής καθορίζει την αναγκαιότητα και τις αρχές που καθόρισαν την έκδοση του περιοδικού, ενώ παρέχει και έναν εισαγωγικό προβληματισμό στο αφιέρωμα του τεύχους, το οποίο κοσμείται εικαστικά με έργα του π. Σταμάτη Σκλήρη.

Προτάσσεται του αφιερώματος ένα κήρυγμα του μακαριστού Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης κ. Διονύσιου Ψαριανού, με τίτλο «Πατροπαράδοτον σέβας», όπου τονίζεται πως η Ορθοδοξία ως Εκκλησία και Σώμα Χριστού και όχι ως κοσμική εξουσία ή κρατική υπηρεσία δεν είναι «μια ανάμνηση του περασμένου καιρού, αλλά η ζωή μας σήμερα και η επαγγελία του αύριο», ιδιαίτερα υπό την συνθήκη της ευρωπαϊκής ενοποιήσεως, την οποία χαρακτηρίζει ως πρωτίστως πνευματικό θέμα.

Ακολουθεί το δοκίμιο «Ανατολή και Δύση…» του Μάριου Μπέγζου, στο οποίο διερευνώνται οι θεολογικές, φιλοσοφικές και ιστορικές αφορμές διαφοροποίησης του ανατολικού από τον δυτικό πολιτισμό. Τονίζει ότι δεν πρέπει να αναγάγουμε αυτή τη διαφοροποίηση σε αντίθεση, αντιπαλότητα ή ανταγωνισμό.

Στο δοκίμιο του π. Νικολάου Λουδοβίκου «Η αρχαιοελληνική, η βυζαντινή και η ευρωπαϊκή έννοια του εαυτού σε διάλογο», που αποτελεί μια μελέτη πάνω στην ιστορία των ιδεών εκτίθενται οι μονομέρειες της δυτικής μεταφυσικής παράδοσης για το ατομικό εγώ (εαυτός) είτε προς την πλευρά της ιδεαλιστικής απαξίωσης είτε προς την πλευρά μιας «υπερέξαρσης» αυτού, καθώς και οι απόπειρες φιλοσοφικής σύνθεσης και υπέρβασης των μονομερειών. Προβάλλεται προς αξιοποίηση η ανατολική ορθόδοξη θεολογία (Μάξιμος, Παλαμάς), όπου ο πλήρης εαυτός επιτυγχάνεται σε ένα ευχαριστιακό πλαίσιο υπέρβασης του ατομικισμού και της αγελαίας κοινωνικότητας.

Την ευχαριστιακή σχέση με το Θεό και τους συνανθρώπους ως αντίποδα της σύγχρονης ευδαιμονιστικής πρακτικής προτείνει στο άρθρο του «Ορθοδοξία και Ευρώπη» ο Κώστας Καρράς, ενώ τον όρο «Σύγχρονος Κόσμος» εισάγει ο Ιωάννης Πέτρου ως εργαλείο ανάλυσης της πραγματικότητας από τη Θεολογία, σε αντικατάσταση του παραδοσιακού διπόλου «Ανατολή-Δύση».

Ο π. Γεώργιος Τσέτσης πραγματοποιεί μια συνοπτική ιστορική αναδρομή της ορθόδοξης συμμετοχής στο Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών, ενώ ο αρχιμ. Γρηγόριος Παπαθωμάς εξετάζει τις παραμέτρους επαναφοράς του «μητροπολιτικού συστήματος» διάρθρωσης της ορθόδοξης Εκκλησίας στις νέες συνθήκες που θέτει η ευρωπαϊκή ενοποίηση.

Στο άρθρο του με τίτλο «Το φαινόμενο του ρατσισμού: Ευρωπαϊκή και ελληνική εμπειρία. Προϋποθέσεις για την πολιτιστική ενοποίηση της Ευρώπης» ο Ζήσης Παπαδημητρίου καλεί τις δυτικοευρωπαϊκές κοινωνίες να εξελιχθούν συνειδητά σε προπύργιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενάντια στο νεορατσισμό.

Την ιστορική πορεία και τις μελλοντικές προοπτικές της Ελλάδας και των Βαλκανίων, της «άγνωστης γειτονιάς μας» όπως την ονομάζει, διαπραγματεύεται ο Μιχάλης Παπακωνσταντίνου, ενώ «Οι εθνικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες στην προοπτική της Ενωμένης Ευρώπης» είναι το θέμα της συνέντευξης που πήρε ο αρχισυντάκτης του περιοδικού Θεόφιλος Αμπατζίδης από την Άννα Διαμαντοπούλου. Αναδημοσιεύεται επίσης συνέντευξη του NoamChomsky με τίτλο «Η διαίρεση του κόσμου εξυπηρετεί μόνο την ελίτ της Δύσης».

Ακολουθούν δύο ειδικές θεολογικές μελέτες, η πρώτη από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης κ. Αμβρόσιο Γιακαλή, με τίτλο «Παρατηρήσεις στην τριαδολογία και την πνευματολογία του Μ. Βασιλείου» και η δεύτερη από τον Σταύρο Γιαγκάζογλου, με θέμα «Κοινωνία Εσχάτων. Οι θεολογικές προϋποθέσεις της Εκκλησίας ως εσχατολογικής κοινότητας». Το περιοδικό συμπληρώνεται από τη συνήθη ύλη, Ιδιόμελα και Βιβλιοστάσιον.